Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2011

Χαμένοι στη μετάφραση του Moneyball revisited

Κάποιοι φίλοι με τους οποίους κανονίζαμε αρχικά να δούμε το Moneyball την πρώτη ημέρα προβολής, τελικά πήγαν εχθές και να σας πω την αλήθεια μου, δεν άντεξα και πήγα ξανά κι εγώ. Όπως και να έχει βλέπεις διαφορετικά μία ταινία όταν είσαι απαλλαγμένος από το τί θα γίνει παρακάτω. Έτσι, ξαναφόρεσα το κιτρινοπράσινο καπελάκι των A's και ξανανέβηκα τις κυλιώμενες σκάλες του Starcity Odeon. Και δεν το μετάνοιωσα. Η ταινία είναι καλή, οπότε την είδα πολύ ευχάριστα προσέχοντας καινούρια σημεία, καινούριες λεπτομέρειες, αλλά και καινούρια μεταφραστικά μαργαριτάρια. Παιδιά είναι για γέλια!!!  Και δεν θα σας πω για το "Home plate" που μεταφράστηκε "Κύρια βάση" και όχι "τελική", δεν θα σας πω για τον "Pinch Runner" που έγινε "Δρομέας Ανάγκης" και όχι "αντικαταστάτης", δεν θα σας πω για την "Major League" που μεταφράστηκε "πρώτη ομάδα" και όχι "Πρώτη Κατηγορία"... Άσε που στην αρχή του έργου ο ήρωας που λέγεται Beane μεταφράζεται "Μπίνι" και λίγο αργότερα γίνεται ως δια μαγείας Μπιν. Ο μεταφραστής όχι μόνο μετέφρασε με τα πόδια το έργο, όχι μόνο τα έκανε σαλάτα στους όρους του Baseball αλλά και σε κοινά αγγλικά.
Διαβάστε και κλάψτε από τα γέλια.

The lead off double
Στην αρχή του παιχνιδιού ο Τζόνι Ντέιμον ως πρώτος ροπαλιστής του inning χτυπάει τη μπάλα και φτάνει στη δεύτερη βάση. Ο σχολιαστής αναφωνεί: "and he hits a lead off double..." Δηλαδή, γίνεται χτύπημα δύο βάσεων από τον επικεφαλής ροπαλιστή του γύρου.
Στους υπότιτλους διαβάζουμε "χτυπάει ένα διπλό και έχει δικαίωμα να φύγει πρώτος". Φέξε μου και γλύστρισα.

Can't hit
Κάποια στιγμή ο Μπραντ Πιτ αδειάζοντας τους συμβουλάτορες του τους ανακοινώνει ποιους παίκτες σκέφτεται να φέρει στην ομάδα. Λέει δυο τρία ονόματα και κάποιος σχολιάζει: "The boy can't hit a curve ball".
Στους υποτίτλους διαβάζουμε: "Το παιδί δεν μπορεί να ρίξει γυριστή μπαλιά"
Hit μεγάλε!!! Hit!!! NOT THROW!!! HIT!!!!!

The peaking machine
Ένας παίκτης των Oakland τοποθετείται να παίξει για πρώτη φορά στη ζωή του στην πρώτη βάση. Είναι πραγματικά χεσμένος, καθώς μέχρι τώρα έπαιζε catcher (κάτι που παρεμπιπτόντως στη μετάφραση παραμένει catcher, αντί υποδοχέας). Ο Μπραντ Πιτ για να τον εμψυχώσει στην προπόνηση καθώς πιάνει μία δύσκολη πάσα που έσκασε μπροστά του, του φωνάζει: "There you go. Picking machine"
Στους υποτίτλους διαβάζουμε: "Έτσι, μπράβο μηχανή ρίψης".
Ρίψη: Through
Pick: Συλλέγω
Το ίδιο λάθος έγινε μάλιστα δύο φορές, οπότε τουλάχιστον ο μεταφραστής είναι συνεπής.

Get some Grounders
Ο Μπραντ Πιτ λέει στον ασταθή πρωτοβασέο του ότι σήμερα θα παίξει, οπότε τον προτρέπει να κάνει προθέρμανση: "Go get some grounders" τους λεέι.
Στη μετάφραση διαβάζουμε: "Πήγαινε ρίξε μερικές μπαλιές"
Τρικυμία εν κρανίο. Πως στο δαίμονα το get έγινε ρίξε; αφού get θα πει πάρε, δέξου. Ή κάνω λάθος; Θα ξεχάσω και τα αγγλικά που ξέρω.

One run in, two runs in
Και φτάνουμε στο μεγάλο παιχνίδι. Το Oakland είναι μπροστά αλλά οι αντίπαλοι απαντούν. Γίνεται ένα καλό χτύπημα και ο σχολιαστής λέει: "One run in... two runs in..."
Στους υποτίτλους: "Περνάει μία βάση, περνάει και δεύτερη"
Γιατί βάση ρε φίλε; Αφού πριν από λίγο στη συζήτηση του Μπραντ Πιτ με τον Τζονα Χιλ έχεις μεταφράσει σωστά το runs ως πόντους. Τί άλλαξε τώρα;
Μάλιστα στο ίδιο παιχνίδι, μερικά λεπτά αργότερα μεταφράζει τα runs ως χοουμ ρανς. Γιατί; μη με ρωτάτε θα σας πω ψέμματα και δεν θέλω.

He is gonna round first
Προς το τέλος του έργου, παρακολουθούμε έναν χοντρό catcher ο οποίος επειδή τρέχει αργά, φοβάται να τρέξει για τη δεύτερη βάση, όσο καλό και αν είναι το χτύπημα του. Τί έγινε ακριβώς στη φάση δεν θα σας το πω γιατί είναι πολύ ενδιαφέρον, οπότε αν δεν έχετε δει το έργο να μην σας το χαλάσω.
Όπως και να έχει, ο χοντρός catcher, αφού χτυπάει την μπάλα αποφασίζει (όπως εξηγεί ο Τζονα Χιλ) να κάνει κάτι που δεν κάνει ποτέ. "He is gonna round first" μας λέει ο ηθοποιός που σημαίνει "θα στρίψει στην πρώτη βάση" κατευθυνόμενος δηλαδή προς τη δεύτερη. Όμως ο μεταφραστής  γράφει: "Θα τρέξει τον πρώτο γύρο". Καλό έ;

The state of a game
Για το τέλος κράτησα το καλύτερο. Και είναι το καλύτερο διότι ειδικά αυτό δεν έχει να κάνει με κανέναν όρο του Baseball. Όχι ότι είχαν όλα τα προηγούμενα, η αλήθεια όμως είναι ότι ήταν εκφράσεις μέσα από τον κόσμο του Baseball και είναι δύσκολο να τις μεταφράσεις. Εδώ όμως μιλάμε για απλά Αγγλικά.
Και πάλι είμαστε στο μεγάλο παιχνίδι των Oakland με τους αντιπάλους τους να ροκανίζουν τη διαφορά των 11 πόντων και τελικά να ισοφαρίζουν. Η κατάσταση είναι δύσκολη και ο σχολιαστής λέει: "The game is in a state where it can be lost".
Στους υποτίτλους διαβάζουμε το ανεπανάληπτο: "Το παιχνίδι παίζεται σε μία Πολιτεία όπου μπορεί να χαθεί"!!!!!!!!!!!! ΤΟ ΔΙΑΒΑΣΑΤΕ; ΒΟΗΘΕΙΑ!!! ΣΕ ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ!!! ΣΤΗΝ ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ!!! Δηλαδή αν παιζόταν στη Μοντάνα, στη Γιούτα, ή στη Βόρεια Ντακότα ένα παιχνίδι που είναι 11 - 11 δεν χάνεται; Εκεί είναι σιγουράκι, ενώ στην Καλιφόρνια δεν είναι;
Τί πήρατε όταν κάνατε τη μετάφραση και δεν μας το δώσατε κι εμάς; Πείτε μας!!!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου